بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ
امام باقر(ع ) فرمود: فاطمه (س ) دختر رسول خدا(ص )، پس از گذشت شصت روز از رحلت رسول خدا(ص ) بيمار و بسترى شد، و بيماريش شديد گرديد، و دعاى او در شكوه از ظالمان اين بود:
يا حىّ يا قيّوم برحمتك استعيث فاغثنى ، اللهم زحز حسنى عن النّار وادخلنى الجنه و الحقنى بابى محمد(ص )
((از خداى زنده و توانا، پناه مى آورم به رحمت تو، پس به من پناه بده و مرا از آتش دوزخ دور گردان و به بهشت وارد كن ، و مرا به پدرم محمد(ص ) ملحق فرما!))
اميرمؤ منان على (ع ) به او مى فرمود: ((خدا به تو عافيت مى دهد و تو را زنده نگه دارد)).
فاطمه (س ) مى فرمود: ((اى ابوالحسن ! بسيار نزديك است كه با خدايم ملاقات كنم )).
و به على (ع ) وصيت كرد كه بعد از من با ((امامه )) (خواهرزاده ام ) دختر ابوالعاص ازدواج كن ، او دختر خواهرم زينب است و به فرزندان من مهربان مى باشد.
هنوز نمازش تمام نشده بود كه ناگهان ديدم سقف شكافته شد و تابوت از آن شكاف به طرف آسمان رفت. گفتم:« يا ابن رسول الله! الان مأمون مي آيد و مي گويد بدن مبارك حضرت رضا چه شد؟» فرمود:« آرام باش! آن بدن مطهّر به زودي برمي گردد.
خانواده، نخستين كانون رشد و آرامش بشري است كه مراقبت از آن مسئوليتي سنگين به شمار آمده و موجب نجات از رنج و عذاب دنيوي و اخروي خواهد شد. قرآن كريم و روايات وارده از اهل‌بيت عليهم‌السلام براي خانواده اهميت ويژه‌اي قائل شده و احكام و آداب فراواني براي رشد و بالندگي آن مقرر كرده‌اند كه افزون بر رعايت آنها براي رفاه و آسايش و رشد و تعالي خانواده، بايد از خداي سبحان نيز نجات و آسايش خانواده را درخواست كرد.
خانواده
وقتي حضرت ابراهيم(عليه السلام) به فرمان خدا همسر و فرزند خود را به مكه آورد، دست به دعا برداشت و عرض كرد: پروردگارا! من برخي از فرزندانم(اسماعيل و نسل او) را در سرزمين بي‌كشت و زرع، در كنار خانه محترم تو سكونت دادم؛ پروردگارا! تا نماز را برپا دارند، پس دل‌هاي گروهي از مردم را به آنان گرايش ده و آنان را از ميوه‌ها و محصولات روزي عطا كن، باشد كه سپاسگزاري كنند؛ همچنين جناب لوط كه پس از تلاش فرهنگي فراوان نتوانست مردم را از هلاكت برهاند براي نجات خانواد با ايمان خود چنين دعا كرد:
پروردگارا! من و خانواده‌ام را كه تنها گروندگان به من هستند از وزر و وبال آنچه اين مردم انجام مي‌دهند، رهايي بخش.
حضرت يعقوب(عليه السلام) براي تأمين نياز خانواده خود، فرزندانش را به دربار حاكم مصر فرستاد تا با دريافت گندم مورد نياز، قحط‌سالي را سپري سازند و حتي در دومين بار براي دريافت گندم، فرزند محبوب خود، بنيامين را نيز همراه برادران وي گسيل داشت.
رسول خدا(صلي الله عليه وآله) فرمود: هر معروفي صدقه به شمار مي‌آ‌يد و هر آنچه را كه مۆمن براي خود و خانواده و همسرش هزينه كند و نيز هر آنچه با آن آبروي خود را حفظ كند برايش صدقه نوشته مي‌شود و فرمود: بهترين شما كساني هستند كه براي خانواده خود بهترين باشند و من براي خانواده خودم بهترين شما هستم و نيز فرمود: كسي كه به بازار رود و تحفه‌اي بخرد و آن را براي خانواده خويش ببرد مانند كسي است كه صدقه‌اي را به سوي نيازمندان مي‌برد.
امام رضا(عليه السلام) فرمود: هر كس روزي را از راه حلالش بجويد و براي خود و خانواده‌اش هزينه كند همانند مجاهد در راه خداست. آن امام (عليه السلام) در ادامه اين حديث فرمود: اگر مردي دچار تنگدستي شد، به ضمانت خدا و پيامبرش(صلي الله عليه وآله) به ميزان غذاي مورد نياز خانواده‌اش وام بگيرد و اگر پيش از بازپرداخت وام خود وفات يافت، بر عهده پيشواي مسلمانان است كه وام وي را بپردازد.
امام صادق(عليه السلام) فرمود: هرگاه يكي از شما تنگدست شد، سفر كند و در پي فضل خدا باشد و خود و خانواده‌اش را ناراحت نكند.
احسان و نيكي به خانواده بايد متناسب با توانايي فرد باشد، از اين رو امام رضا(عليه السلام) فرمود: صاحب نعمت بايد براي خانواده خود گشايشي فراهم كند.
هم غذا شدن با خانواده
مۆمن بايد خانواده خود را در همه خوشي‌ها و نعمت‌ها سهيم كند، حتي در غذا خوردن نيز با آنان باشد. قرآن كريم در آيه 71 سوره مباركه «نحل» مي‌فرمايد: «وَاللّهُ فَضَّلَ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ فِي الْرِّزْقِ فَمَا الَّذِينَ فُضِّلُواْ بِرَآدِّي رِزْقِهِمْ عَلَى مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَهُمْ فِيهِ سَوَاء أَفَبِنِعْمَةِ اللّهِ يَجْحَدُونَ؛ و خدا برخي از شما را در بهره‌وري از روزي، بر برخي ديگر برتري بخشيده است، پس كساني كه برتري داده شده‌اند، حاضر نيستند روزي خود و امكان بهره‌برداري آزادانه از آن را در اختيار بردگان خود قرار دهند تا در آن با هم برابر باشند.»
امام صادق(عليه السلام) در تطبيق اين آيه فرمود: شايسته نيست كسي غذايي را به خود اختصاص دهد و خانواده‌اش را در آن سهيم نكند.
حضرت رسول (صلي الله عليه وآله) يكي از نشانه‌هاي تواضع را در هم‌غذا شدن مرد با خانواده‌اش مي‌داند و مي‌فرمايد: آيا شما را به پنج چيز آگاه نكنم كه اگر در كسي باشد متكبر نيست؟ چوپاني و بستن گوسفند، پوشيدن لباس پشمي، همنيشني با تهيدستان، سوار شدن بر الاغ (كنايه از مركب ارزان قيمت) و هم غذا شدن مرد با خانواده‌اش.
منبع :
مفاتيح الحيات ، آيت الله جوادي آملي
شبستان، مرحوم حاج شيخ عباس قمي(صاحب مفاتيح الجنان) در كتاب سفينة البحار(ج7، ذيل حرف ق) به نكاتي پيرامون قم و ويژگي هاي آن پرداخته و به رواياتي اشاره كرده است كه به امن بودن اين منطقه توجه شده است. از امام صادق(ع) روايت شده است: اگر مصيبت بر شما وارد شد، بر شما باد به قم كه آنجا مأمن فاطميون است.
شايد ويژگي هاي ذيل باعث شده است كه شهر مقدس قم داراي چنين جايگاهي باشد:
الف. مدفن كريمه اهل بيت حضرت فاطمه معصومه(س)؛
ب. مدفن بسياري از علما و فقها و اولياي بزرگ الهي؛
ج. لقب قم از پيامبر گرامي(ص) اخذ شده است كه در شب معراج با ديدن شيطان در اين سرزمين با لفظ قم او را از اينجا راند.
د. شهر اهل بيت(ع) است با توجه به ولايت مداري مردم اين سرزمين از امام صادق(ع) نقل شده است: براي ما اهل بيت حرمي است كه آن شهر قم است. (سفينة البحار).
هـ. قم مركز علم اهل بيت و صدور آن به عالم است. از امام صادق(ع) نقل شده است: به زودي كوفه از مؤمنين خالي مي شود و جمع مي شود(مخفي مي شود) علم از آن همانگونه كه مار در سوراخ خود مخفي مي شود، سپس ظاهر مي شود علم به شهري كه به آن قم مي گويند و مي گردد معدن علم و فضل.(سفينة البحار).
و. اهالي قم هنگام ظهور، همراهان و ياوران امام مهدي(ع) هستند. از امام صادق(ع) نقل شده است: قم را قم ناميدند زيرا اهل آن با قائم آل محمد(ع) جمع مي شوند و با او قيام مي كنند و بر او استفامت و پايداري مي ورزند و او را ياري و نصرت مي كنند.(سفينة البحار).
ز. يكي از درهاي بهشت براي اهل قم است. از امام رضا(ع) نقل شده است: براي بهشت هشت در است و يكي از آنها براي اهل قم است، پس خوشا به حال آنها، پس خوشا به حال آنها، پس خوشا به حال آنها.
هرچند همه ويژگي ها در جاي خود بسيار مهم و ارزشمند است، اما نكته پنجم جايگاه خاصي دارد، زيرا منادي كامل و واقعي دين اسلام در دوران سخت و سنگين غيبت و صدور آن به جهان و آشنا كردن مردم با حقيقت دين، حوزه علميه قم است و خداوند و امام عصر(ع) اين ندا و دعوت گر را رها نمي كند. با صدور دين و معارف مهدويت است كه مردم آمادگي بيشتر براي ظهور پيدا مي كنند.
امام صادق(ع):«قلب ماه رمضان شب قدر است»