اختلاف عقايد ديني در ازدواج

اختلافات فكري و عقيدتي، از واقعيت‌هاي زندگي زناشويي است كه گاهي ميان برخي همسران رخ مي‌دهد و ممكن است شما هم در آينده با آن روبرو شويد. در صورتي كه مواجهه با اين پديده به درستي صورت نگيرد، مي‌تواند تأثيرات منفي و گاه ويرانگري برجاي گذارد.

بنابراين اگر در شرف ازدواج هستيد توصيه مي كنيم اين مطلب را بخوانيد تا هم انتخاب درست تري داشته باشيد و هم راه و رسم مديريت روابط آينده تان را فرابگيريد.

در انتخاب همسر، تناسب اعتقادات ديني يك اصل جدي است كه به هيچ وجه نبايد آن را ناديده بگيريد. اما فكر مي كنيد حد سختگيري در اين زمينه چقدر است و تا چه حد اختلاف عقيده داشتن با همسر آينده تان ايرادي ندارد؟

خيلي ها تصور مي كنند تدين، مرتبه اي است كه آنها در آن قرار دارند بنابراين هر كسي را كه مانند آنها فكر نكند معتقد به شمار نمي‌آورند. اين در حالي است كه دين و ايمان، داراي مراتبي است كه ممكن است هر كس در مرتبه‌اي از آن قرار داشته باشد.

تو در حد من نيستي!

روزي امام صادق(ع) چند نفر از ياران خود را براي مأموريتي به جايي فرستادند. در بازگشت، حضرت به سراغ آنان رفته و گزارش خواستند. نتيجه رضايت بخش بود، لذا حضرت به حمد و سپاس خداوند پرداختند. سپس سخن به وضعيت مردم آن منطقه كشيده شد و نماينده حضرت از آنان تبري جست و گفت: آنها به آنچه ما مي‌گوييم، باور ندارند!

حضرت با شگفتي پرسيدند: آن‌ها شيعه ما هستند، ولي مانند ما را باور ندارند، به اين دليل از آن‌ها اعلام بيزاري مي‌كنيد؟! گفت: آري.

حضرت در پاسخ فرمود: ما هم در مرتبه‌اي هستيم كه شما در آن نيستيد؛ آيا درست است كه از شما بيزاري جوييم؟ او گفت: قربانتان شوم، نه. حضرت ادامه دادند: خداوند نيز در جايگاهي است كه ما در آن جايگاه نيستيم؛ آيا گمان مي‌بري كه او ما را دور مي‌افكند؟

گفت: نه به خدا سوگند. نماينده حضرت كه متوجه اشتباه خود شده بود، پرسيد: فدايتان شوم پس چكار كنيم؟ حضرت فرمودند: با آنان رابطه داشته باشيد و از آنان بيزاري نجوييد؛ چرا كه برخي يك سهم از اسلام دارند و برخي دو سهم... و برخي هفت سهم. از اين رو، مرتبه دوم را بر مرتبه اولي‌ها وا داشت، و نه مرتبه سوم را بر مرتبه دومي‌ها... و نه مرتبه هفتم را بر مرتبه ششمي‌ها. (ر. ك: الكافي : ج 2 ص 42 ح 2 / الخصال: ص 354ح 35).

اين منطق را عبدالعزيز قراطيسي در جريان ديگري نيز از حضرت نقل كرده است. در آنجا حضرت تصريح مي‌كنند كه صاحب مرتبه بالاتر نبايد به مرتبه پايين‌تر بگويد: تو هيچ ايماني نداري! (ر. ك: الكافي : ج 2 ص 45 ح 2 / الخصال : ج 447ص 48 ).

بنابراين، اين منطق را كه «هر كسي مانند من نيست، بي ايمان است»، بايد كنار گذاشت و اختلاف رتبه افراد را پذيرفت و آن را به رسميت شناخت و به خاطر تفاوت آنان با ما، آن‌ها را طرد نكرد.

پذيرش و مدارا به معني بي تفاوتي نيست. انسان مؤمن نمي تواند نسبت به سرنوشت ديگران، به ويژه همسر و فرزندانش بي تفاوت باشد. اگر تشخيص مي دهيد كه همسرتان اشتباه مي‌كند و يا علاقه منديد كه وي را به رتبه بالاتري برسانيد، به نرمي و آرامي، وي را رتبه به رتبه ارتقا دهيد و از ارتقاي سخت و يك مرتبه خودداري نماييد.

تفاوت ها را به رسميت بشناسيد

پذيرش و مدارا به معني بي تفاوتي نيست. انسان مؤمن نمي تواند نسبت به سرنوشت ديگران، به ويژه همسر و فرزندانش بي تفاوت باشد. اگر تشخيص مي دهيد كه همسرتان اشتباه مي‌كند و يا علاقه منديد كه وي را به رتبه بالاتري برسانيد، به نرمي و آرامي، وي را رتبه به رتبه ارتقا دهيد و از ارتقاي سخت و يك مرتبه خودداري نماييد.

در همان حديث عبدالعزيز قراطيسي آمده است كه امام صادق(ع) ايمان را ده درجه دانسته و تصريح كرده‌اند كه صاحب درجه پايين‌تر را با نرمي يك درجه بالا بياوريد. (الكافي: ج 2ص 45 ح 2، الخصال: ص 447 ح 48). اگر شما اينكار را به درستي انجام داديد، وظيفه ديگري نداريد.

اختلاف عقايد ديني در ازدواج

اختلافات اعتقادي همسران جوان

در فرهنگ اسلامي، مدارا كردن واكنش مناسبي به تضادها و اختلاف ها است. مدارا يعني نرمي و انعطاف پذيري در برابر اختلاف ها و تضادها. سرسختي در برابر اختلاف ها و تضادها موجبب روز درگيري و همسرآزاري مي شود. مدارا و سازگاري يك توانمندي است. همسران موفق كساني هستند كه با پرهيز از خودخواهي و تعصب، در تفاوت ها و زمينه هاي اختلاف، سازگارين شان داده و از بروز مشكل در روابط جلوگيري مي كنند.

اگر همسران بخواهند بر مواضع خود پافشاري كرده و نظر خود را به ديگري تحميل كنند، عواطف منفي آنان نسبت به يكديگر برانگيخته مي شود و از محبت و صميميت نيز خبري نخواهد بود و در مجموع زندگي خوشي نخواهند داشت. به همين دليل يكي از نيازهاي زندگي زناشويي، مداراي همسران با يكديگر است. رسول خدا(ص) رفق و مدارا را نيمي از معيشت مي داند. (بحارالانوار: ج 71 ص 349 ح 19) اين مسئله نشان دهنده شدت نياز خانواده به اين ويژگي است.

امام صادق(ع) سه چيز را از ضرورت هاي تعامل موفق مرد با همسر خود مي دانند كه نخستين آن سازگاري است. (بحارالانوار، ج 78 ، ص 237 ، ح 70 ).

از سوي ديگر، يكي از ويژگي‌هاي زن شايسته نيز سازگاري او دانسته شده است. امام صادق(ع) زن سازگار را از جمله عوامل خوشبختي شمردها ست. (الكافي، ج 5، ص 258) بنابراين، در برابر اختلافات اعتقادي با همسر خود انعطاف داشته باشيد و سخت نگيريد تا احساس آرامش و رضامندي را تجربه نماييد.

همه چيز را قاطي نكنيد

سعي كنيد مسائل اختلافي را از دايره امور زناشويي و خانوادگي دور نگهداريد و با آن پيوند ندهيد تا زندگي تان آسيب نبيند. گاه حساس كردن امور سبب مي شود تا حس لجبازي تحريك شود و ناخودآگاه بر اشتباه خود اصرار ورزد و در مسير نادرست بيشتر پيش رود و فاصله را بيشتر سازد. البته مدارا به معني دست كشيدن از باورها و ترك رفتارها نيست.

در اين گونه موارد بايداز روش «معاشرت اخلاقي - مخالفت قلبي و رفتاري » استفاده نمود. رسول خدا(ص) با طرح اين ايده‌ مي فرمايد: «با اخلاق خود، بامردم، نيكو معاشرت كنيد. كنار بياييد تا از گزندهايشان در امان بمانيد؛ ولي در اعمالتان، از آن‌ها جدا باشيد تا جزو آنان نباشيد. » (تنبيه الخواطر: ج 2 ص 14 )

و امام علي(ع) مي فرمايد: «با مردم با زبان ها و پيكرهاي خود معاشرت كنيد و با دل ها و كردارهايتان از آنان دوري گزينيد. براي هر كس، همان چيزي است كه خود كسب مي كند.» (امالي مفيد: ص 131 ح 7). خلاصه سخن تا اينجا اين است كه الگوي مواجهه با اختلافات فكري و عقيدتي را تركيبي از «پذيرش– ارتقاء- انعطاف » تشكيل مي‌دهد.

بر سر اصول معامله نكنيد

همه آنچه گفتيم، مربوط به مواردي است كه در دايره مراتب ايمان قرار دارد. اما اگر موردي از اين دايره خارج بود، بايد با استفاده از روش اصلاح نرم، تا حد ممكن به هدايت فرد كمك كرد. اما اگر امكان نداشته باشد، نبايد به قيمت حفظ خانواده، دين و ايمان خود را از دست داد.

امام سجاد(ع) همسري داشتند كه به وي خيلي علاقه داشتند. خبر به ايشان رسيد كه وي به اميرالمؤمنين(ع) دشنام مي دهد. وقتي حضرت از اين امر مطمئن شدند، وي را طلاق دادند و فرمودند: خوش نداشتم پاره اي از آتش دوزخ با بدنم تماس داشته باشد (الكافي: ج 5 ص 351 ، و ج 6 ص 55). زندگي با مؤمن كم ايمان آري، اما زندگي با پاره اي از دوزخ، هرگز. اين‌ها همان اموري هستند كه در بحث انتخاب همسر طرح شده و از ازدواج با آنان نهي شده است. اگر چنين موردي پيش آمد، بدون نزاع و ارتكاب همسرآزاري، راه عاقلانه جدايي است.

بايد توجه داشت كه نمونه‌هايي از اين دست، اندك هستند و نبايد با كوچكترين تفاوت و لغزشي حكم به بي ديني نمود و در ساز جدايي دميد، ولي اگر واقعاً به چنين حدي برسد، نبايد در جدايي ترديد كرد.